Message from the Rev. Fr. Vertanes Kalayjian

October 24, 2013

I have not been a student of St. Nersess, nor have I been involved in the administration of it. But, I consider myself a direct beneficiary of this venerable institution, which was established by a few blessed souls, together with Abp. Tiran Nersoyan, patriarch elect of Jerusalem, to fulfill his longtime dream of a seminary in early 1960's in Evanston, IL.

I was assigned to Waukegan, IL, and St Nersess was only an hour drive south. I made frequent visits to the school and found the environment intellectually invigorating mostly because of Tiran Srpazan's presence. He became a mentor to me, a teacher, as if we picked it up from where we had left off in Jerusalem where he had been teaching the deacons' class.

Through him, and generally speaking, through St. Nersess, I kept up with my continuing education. I was exposed to current theological thoughts and controversies. The Armenian Church then, as it is now, was facing seemingly insurmountable challenges both internally and one coming from the outside (God is dead, controversial theology, and the civil rights movements had engulfed the country). Earlier on, he had taken the challenge of communism by writing a book trying to make sense of the confrontation putting forward a daring "Christian Approach to Communism". I felt honored when he allowed me to borrow the book, his only copy, to read and return immediately. Other occasions availed themselves to learning about other theological issues and challenges, and I feel grateful that he took me along to these lectures to expand my intellectual curiosity and be sensitive to all these challenges. Who was to provide the needed direction for the Armenian Church to navigate through these troubled waters? There was no designated institution, nor a charismatic person, to take up these challenges. St. Nersess and Abp. Tiran, the founder, attempted to fill the void, meet the challenges. Did they succeed? Did they do the job? I say yes, emphatically yes, at least with me, I suspect there are many more who would chime in and say yes and yes.
 
I am no longer a parish priest and Abp. Tiran Nersoyan is now of blessed memory. But I do continue learning from St. Nersess. My three sons went through the summer programs offered at St. Nersess. One of them is preparing to be an ordained priest. One out of three, not bad at all!
 
The question is when are you going to send your children to these programs? Are you concerned that we might claim one of them for the Armenian Church? Is there anyone out there who would respond to the challenge?
 
Der Vertanes Avak Kahana Kalayjian, Pastor Emeritus
St. Mary Armenian Church
Washington, D.C.
 
 
Ս. ՆԵՐՍԷՍ ԸՆԾԱՅԱՐԱՆ ՇԱՐՈՒՆԱԿԱԿԱՆ ՈՒՍՈՒՑՄԱՆ ՕՋԱԽ

 
Ս. Ներսէս Ընծայարանի ուսանող եղած չեմ, ոչ ալ անոր վարչական
մատակարարման մասնակից։ Բայց ինքզինքս կը նկատեմ յաւէտ յարգելի
հաստատութենէն մեծապէս երախտընկալ։
 
Ժամանակը հասուն էր, եւ մի քանի օրհնեալ հոգիներ, Երուսաղէմի ընտրեալ
Պատրիարք Ամենապատիւ Տէր Տիրան Արք. Ներսոյեանի ղեկավարութեամբ,
կեանքի կոչեցին իր երազը 1960-ականի սկիզբը, Իլլինոյ նահանգի Էվընսթըն
քաղաքի մէջ։ Ես հովիւ նշանակուած էի նոյն նահանգի Ոգիկընի ծուխին, որ
միայն մէկ ժամ հեռու էր ընծայարանէն։
 
Յաճախ կ’այցելէի Էվընսթընի Ս. Ներսէս Ընծայարանը, որուն մթնոլորտը եւ
մտաւորական կլիման կազդուրիչ էին Տիրան Սրբազանի ներկայութեամբ։ Ան
ինծի համար եղաւ մենթոր եւ ուսուցիչ՝ կարծես շարունակելով Երուսաղէմի
սարկաւագաց դասարանի իր ուսուցումները։
 
Շարունակական ուսումս շարունակեցի Ս. Ներսէսի եւ Տիրան Սրբազանի
ազդեցութեան տակ եւ շունչով։ Այդ ուղիով իմ առջեւ բացուեցաւ
ժամանակակից աստուածաբանական ուսուցումներու եւ մարտահրաւէրներու
լայն դաշտ մը։
 
Նախկին ուսուցումները ժխտող եւ վիճելի դարձած հաւատքի եւ ընկերային
հարցերու շարժումները թաւալգլդոր յորձանուտի մէջ կը գտնուէին։ Եկեղեցին
պէտք է դիմագրաւէր այդ մարտահրաւէրները։ Տիրան Սրբազան, իրեն յատուկ
խիզախութեամբ, իր ատենին փորձած էր որոշ լուծումներ որոնել իր
հրատարակած «Քրիստոնէական մոտեցում մը Կոմունիզմին» գրքով։ Հպարտ
զգացի, որ այդ գիրքը վստահեցաւ ինծի՝ փոխ տալու որ կարդամ, բայց շուտով
վերադարձնեմ։
 
Առիթներ եղան, որ իր օգնութեամբ ծանօթանամ նաեւ ուրիշ
աստուածաբանական հարցերու եւ մարտահրաւէրներու եւ անոնց ետին կեցող
իրական դէմքերու։ Իրեն ընկերացայ յաճախ դասախօսութեանց շարքերու՝
ընդլայնելու համար մտաւորական հետաքրքրութիւններս։
 
Ո՞վ էր որ պիտի տար անհրաժեշտ ուղղութիւնը, որ Հայց. Եկեղեցին նաւարկէ
այդ փոթորկոտ ջուրերու մէջէն։ Որոշուած հաստատութիւն մը գոյութիւն
չունէր։ Եւ ոչ ալ խարիզմատիկ այն անձը, որ այդ դերը ստանձներ։
 
Ս. Ներսէս Ընծայարանը եւ Տիրան Սրբազան՝ անոր հիմնադիրը, փորձեցին այդ
բացը գոցել։ Յաջողեցա՞ն, կարող եղա՞ն իրագործել առաջադրուածը։ Ես կ’ըսեմ
շեշտակիօրէն՝ այո՛. շատեր կան, որ ինծի հետ պիտի կրկնեն նոյնը. այո եւ
կրկին այո։
 
Ծխական հովիւ չեմ այլեւս։ Հոգելոյս Տիրան Սրբազան ոչ եւս է։ Բայց ես կը
շարունակեմ սորվիլ Ս. Ներսէս Ընծայարանէն, որ կը շարունակէ պատնէշի
վրայ մնալ։
 
Իմ երեք որդիներս Ս. Ներսէս ամառնային ծրագիրներու մասնակցած են։
Անոնցմէ մէկը պատրաստ է քահանայ ձեռնադրուելու։ Երեքէն մէկը. բնաւ ալ
գէշ չէ։
 
Հարցը այն է որ դուն ե՞րբ պիտի ղրկես քու երեխաներդ Ս. Ներսէսի
ամառնային ծրագիրներուն մասնակցելու։ Արդէօք մտահո՞գ ես, որ անոնցմէ
որեւէ մէկը (առնուազն) որոշէ Հայ Եկեղեցւոյ միջոցաւ ծառայութեան նուիրուիլ։
 
Կա՞ մէկը այնտեղ, որեւէ մէկը, որ ընդառաջէ այդ մարտահրաւէրին։
 
Տէր Վրթանէս Աւագ Քահանայ Գալայճեան, Պատուակալ հովիւ
Սուրբ Աստուածածին Եկեղեցւոյ
Ուաշինկթըն, Տի Սի